Situatie-teekening der beide Rijnoevers te Arnhem met ontwerp hunner verbinding door middel van een hooge veerbrug

Prachtige kaart van een bijzonder, niet gerealiseerd plan voor een nieuwe oeververbinding over de Rijn in Arnhem uit 1899. Op de kaart is ook een bochtafsnijding van de Rijn aangegeven, een nieuwe haven en een nieuwe verbindingsweg op de zuidoever.

Een zogenaamde ‘schipbrug’ was destijds de enige oeververbinding. Die brug is helemaal linksboven op de kaart te zien en lag iets ten westen van de huidige Nelson Mandelabrug. 
De schipbrug werd gevormd door een aantal kleine schepen op een rij, met daaroverheen een brugdek in segmenten. Voor passerende schepen werd er een deel tussenuit gevaren. Het wegverkeer moest vaak lang wachten en 's winters moest de brug vanwege ijsgang zelfs geregeld helemaal weggehaald worden. 
Toen het vaar- en wegverkeer eind negentiende eeuw sterk toenam, ontstond dan ook behoefte aan een nieuwe oeververbinding, die minder belemmerend zou zijn voor zowel het verkeer over land als op de rivier.

In 1899 kwam men met het plan voor een ‘hooge veerbrug’ in het verlengde van De Markt. Die locatie werd gekozen omdat zo een logischer ontsluiting zou ontstaan voor de toekomstige stadsuitbreiding stad op de zuidelijke Rijnoever.    
De ‘hooge veerbrug’ die men in gedachten had, bestond uit een constructie met daaraan een grote ‘gondel’ die zou pendelen tussen beide oevers. Op de kaart zijn twee varianten getekend: bij 'Oplossing A' hangt de gondel aan een hangbrug-constructie, bij ‘Oplossing B’ aan een boogbrug-constructie.   

Charles Smith bedacht in 1873 het concept van de ‘veerbrug’, ook wel: transportbrug of zweefbrug geneoemd. Pas 20 jaar later werd zijn idee voor het eerst toegepast bij de Puente de Vizcaya bij Bilbao, die nog steeds in gebruik is. Ook daarna bleef het  aantal bruggen van dit type beperkt. Vandaag de dag zijn er wereldwijd nog maar een paar van overgebleven. 
 
Blijkbaar was de verkeersproblematiek in Arnhem niet zó groot dat er snel een oplossing nodig was. Het plan voor de ‘veerbrug’ verdween in een la en pas in 1913 besloot men dat er een ‘echte’ brug moest komen. Het duurde zelfs nog tot 1932  voordat de bouw daarvan begon. De locatie van de nieuwe brug was intussen iets naar het oosten verschoven. De Rijnbrug werd geopend op 10 april 1935. De oude schipbrug werd vlak daarna verwijderd. 

Hier is de kaart te bekijken als overlay in Google Maps, en is meer te lezen over het het geweld dat de Rijnbrug de eerste 10 jaar na de opening zou treffen.